Jeffrey Bruma, leven voor de bal

Jeffrey Bruma richt zijn vizier op het WK in Rusland. - Foto: KNVB Media

Jeffrey Bruma (24 jaar, 14 caps, 1 goal) debuteerde op 17-jarige leeftijd in de Premier League bij Chelsea. Na onzekere jaren als huurling bij Leicester City en HSV keerde hij via PSV terug in Oranje. Daar gaat het vizier nu op het WK 2018. “Nederland kan niet twee keer achtereen ontbreken."

In het leven van Jeffrey Bruma is zijn moeder nooit ver weg. Als is het maar omdat hij haar naam draagt. Zijn ouders vonden de naam Bruma sportiever klinken dan Van Homoet, zoals zijn vader heet. Beiden zagen de profvoetballer ontluiken op het pleintje voor hun huis in Rotterdam-Oost. "Daar was ik altijd te vinden."

Met moeder naar Engeland

De eerste stapjes op gras zette hij bij Excelsior, waar zijn oudere broer Marciano speelde. Feyenoord haalde hem snel naar de andere kant van de Maas. Tot en met de B-junioren speelde hij op Varkenoord. De Kuip, het iconische stadion aan de overkant lonkte, tot Chelsea zich meldde. "Ik was zeker van mijn zaak en dacht: ik ga het halen daar."

Bruma had slechts één voorwaarde: géén gastgezin. "Mijn moeder ging mee. We woonden in een dorpje – Cobham – op vijf minuten van het trainingscomplex." Zijn vader bleef in Nederland met de andere kinderen. Het gezin bracht een offer, voor hem. "Dan moet je het wel waarmaken. Van mijn familie heb ik nooit druk gevoeld. Ze gunden mij deze stap. Het is meer dat je jezelf die druk oplegt."

John Terry

In Londen zien ze een centrale verdediger in Bruma, die in John Terry een voorbeeld krijgt. "Zo wilde ik worden. Dus ben ik hem gaan observeren. Hoe traint hij? Hoe beweegt hij zich in het veld? Hoe gaat hij de duels aan?" Niemand kent de voetballer John Terry beter dan Jeffrey Bruma. "Als Chelsea besloten trainde, verstopte ik mij in de bosjes om hem te kunnen volgen."

De drang om beter te worden, betaalt zich snel uit. Bruma is pas 17 wanneer hij in 2009 zijn debuut maakt in de Premier League. "Tegen Blackburn Rovers. Ik kwam in de 67e minuut in het veld voor Carvalho. Iedereen zat op de tribune. Dat was wel emotioneel.” Naast hem stond hij zijn idool. "'Play your game,' zei Terry. Dan gaat het pas beginnen. De jeugd is voorbij."

Eerste shirt

Zijn naam wordt gefluisterd voor de WK-selectie in 2010. Maar bondscoach Bert van Marwijk kiest voor ervaring. Bruma debuteert een maand na het WK wel in de vriendschappelijke interland tegen Oekraïne. De vaste waarden krijgen rust. Bruma is met 18 jaar de jongste op het veld. Het shirt hangt thuis in het trappenhuis. "Elke keer als ik naar boven loop, kijk ik er naar. Hier dromen alle kinderen op alle velden in Nederland van. Je vertegenwoordigt 17 miljoen mensen. Dat is het maximale wat je kunt bereiken."

Het begon pas; mannen als Terry en Carvalho speel je niet zomaar uit de basis. Bruma wordt verhuurd. Eerst aan Leicester City, daarna twee seizoenen HSV. Het maakt hem onzeker. "Trainers kiezen toch vaak voor contractspelers. Daarom wilde ik ook verkocht worden aan PSV."

Comfortzone

In een piepjong elftal met de beginnende hoofdcoach Cocu krijgt hij aanvankelijk veel kritiek. 'Bruma ontwikkelt zich niet,' zo luidt de algemene opinie. Het WK 2014 mist hij terwijl leeftijdsgenoten Stefan de Vrij en Bruno Martins Indi in Brazilië derde worden. Zij bleven wel bij Feyenoord. "Die prestatie gunde ik ze. Maar iedereen kiest zijn eigen weg."

Twee jaar later is alles anders. Bij PSV speelt hij nu óók om de prijzen: de landstitel en nog volop in de race in de Champions League waar zijn naam pronkt in het elftal van de week. "De voetballerij is zo vluchtig. Daar moet je jezelf tegen wapenen. Ik heb mijn comfortzone met mensen die belangrijk voor me zijn. Mijn moeder, mijn vriendin, familie. Zij mogen mij vertellen wat ik goed of fout doe." Rust vindt Bruma ook in de kerk van zijn oom, die dominee is. En bij een mental coach.

Schriftje

Dat straalt hij uit op het veld. In zijn eerste jaar bij PSV kreeg hij nog negen gele kaarten, nu staat Bruma op vier. En toch is hij niet uitgeleerd. Zijn kompaan achterin – Hector Moreno – maakt zelden een overtreding. Daarom gaat voor Bruma straks de laptop open met het huiswerk van de video-analist. Of pakt hij het schriftje waarin hij opmerkingen van bijvoorbeeld Danny Blind heeft geschreven. Want: Bruma lééft voor de bal.

De EK-kwalificatie blijft een pijnlijk onderwerp. Ondanks de trots om weer in het Oranjeshirt te spelen en zijn eerste goal, thuis tegen Letland. De blik moet op het WK 2018. Nederland treft Frankrijk ook in de kwalificatiepoule. Een topland met topspelers. “Of zij de favoriet zijn, weet ik niet. Wij moeten nu opstaan. Jong en oud. Want Nederland mag niet twee keer achter elkaar op een eindtoernooi ontbreken."